Active Directory – kopia bezpieczeństwa tanio i dobrze

Wstęp

W dzisiejszych czasach, kiedy to większość dokumentów gromadzimy jest w wersji cyfrowej, warto pomyśleć o kopii zapasowej. Dziś możemy powiedzieć, że ludzie dzielą się na tych, którzy robią kopie zapasowe i tych, którzy będą je robili! Dziś nie tylko firmy dbają o kopie zapasowe, ale również osoby prywatne. Cena dysku twardego dziś jest tak niska, że zakup zewnętrznego dysku nie stanowi większego problemu. Zakup małego komputera i zbudowanie małego serwera do robienia kopii zapasowych również nie musi być kosztowne.

Materiał w formie video obejrzysz tutaj 🙂

Darmowy serwer NAS

TrueNAS jest darmowym serwerem NAS, którego obraz ISO możemy pobrać z oficjalnej strony. Sama instalacja jest prosta i nie wymaga szczególnie dużej wiedzy. Wystarczy, że przygotujemy sobie bootowalnego pendriva z systemem.

Kiedy zainstalujemy naszego TrueNAS po zalogowaniu naszym oczom ukaże się startowy panel.

Musimy na samym początku stworzyć tak zwaną przestrzeń, na której będziemy przechowywać pliki. Wystarczy, że klikniemy w STORAGE, a następnie w POOLS. 

Zaznaczamy CREATE NEW POOL i klikamy przycisk CREATE POOL.

Teraz dyski z lewej strony musimy przenieść na prawą stronę. Najczęściej do dyspozycji będziemy mieć cztery dyski. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby TrueNAS zainstalować na sprzęcie, który będzie miał większą ilość dysków.

I teraz najważniejsza decyzja, na przykładzie czterech dysków SSD o pojemności 64GB jeden.

Możemy wybrać:

Stripe – 248 GB – brak odporności na awarię dysku
Mirror – 62 GB – tak zwane lustro, bardzo wysoka odporność na awarię
Raid-z – 186 GB – odporność na awarię jednego dysku
Raid-z2 – 124 GB – odporność na awarię dwóch dysków

Moim zdaniem najlepszym rozwiązaniem w przypadku czterech dysków jest Raid-z. Jest on odpowiednikiem RAID 5, który jest bardzo często stosowany w przypadku urządzeń, w których znajdują się 4 dyski twarde.

Tworzymy użytkownika

Kolejnym etapem jest stworzenie użytkownika, w tym celu klikamy w menu ACCOUNT, a następnie USER i z prawej strony ADD. Skupiamy się tutaj na podstawowych polach jak nazwa użytkownika oraz hasło. Na samym dole musimy jeszcze naszemu użytkownikowi przydzielić uprawnienia do katalogu.

Zostaje nam jeszcze jedna kwestia, a mianowicie musimy uruchomić Server Message Block (SMB) – protokół ten służy do udostępniania zasobów komputerowych. Klikamy w menu na SERVICES, a następnie w SMB.

Oczywiście możemy również skorzystać z innych rozwiązań, TrueNAS ma ich całkiem sporo. Jeżeli potrzebujemy serwer FTP to również istnieje taka możliwość.

Tak skonfigurowany wstępnie nasz serwer plików jest gotowy do pracy. Sam TrueNAS ma bardzo dużo ciekawych funkcji, każdy tutaj znajdzie coś dla siebie! A co najważniejsze jest on ZA DARMO.

Kopia zapasowa Windows Serwer

Przejdźmy teraz do naszego systemu Windows Server. W poprzednim odcinku dotyczącego konfiguracji Active Directory skonfigurowaliśmy tak system, że pracownicy, którzy pracują, swoje pliki trzymają na serwerze. Musimy teraz zadbać, aby nasz serwer również robił kopię bezpieczeństwa tak, aby na wypadek awarii serwera nic nam nie przepadło.

Dobrym rozwiązaniem jest stworzenie wirtualnego dysku. Możemy to zrobić z poziomu Windows Serwer. Wystarczy, że wejdziemy do ZARZĄDZANIE KOMPUTEREM.

A następnie w Zarządzanie dyskami.

Wystarczy teraz kliknąć prawym przyciskiem myszy i kliknąć Utwórz dysk VHD.

Wirtualny dysk tworzymy z takim rozmiarem, aby można było go umieścić na naszym serwerze pliku. Jeżeli fizycznie na naszym serwerze plików mamy dostępne 174 GB to tworzymy dysk wirtualny do takiej wartości. Jeżeli stworzymy dysk wirtualny, który dynamicznie się powiększa i ma większą pojemność niż fizycznie jest na naszym serwerze plików się zmieścić to może potem dojść do takiej sytuacji, że w momencie kiedy fizyczne dyski się zapełnią, wirtualny może wskazywać, że posiada jeszcze miejsce. Oczywiście pliki nie skopiują się poprawnie. Więc warto tego pilnować, aby wartości były zbliżone do siebie.

Dobrą praktyką jest tworzenie dysku wirtualnego z minimalnie mniejszym rozmiarze, co  daje nam pewność, że wszystkie pliki się kopiują oraz będziemy mieć pełną kontrolę nad zużywającym się miejscem.

Tak przygotowany dysk musimy zamontować. Dzięki takiemu zabiegu podmontowany wirtualny dysk będzie on widoczny tak jak by był on w naszym serwerze.

Konfiguracja kopii zapasowej w Windows Server

Przejdźmy teraz do konfiguracji naszej kopii zapasowej. Jeżeli mamy Windows Server wystarczy, że uruchomimy  Kopia zapasowa systemu Windows Serwer.

Następnie z prawej strony wybieramy przycisk Harmonogram wykonywania kopii zapasowych.

Ukaże się nam okno powitalne w którym klikamy DALEJ.

Teraz musimy wybrać czy chcemy wykonać kopię zapasową całego serwera czy chcemy sami decydować co chcemy kopiować. Mimo, że system podpowiada, aby wykonać kopię całego serwera, warto tutaj wybrać opcję Niestandardowa. Ponieważ daje ona nam większe możliwości. Może się zdarzyć tak, że w naszym serwerze mamy kilka dysków i nie chcemy, aby wszystkie dyski były kopiowane na nasz serwer plików.

Możemy zdecydować teraz co chcemy kopiować. Wystarczy, że klikniemy DODAJ ELEMENT, a następnie wybierzemy DYSK. Jeżeli chcemy kopiować tylko katalog, również będziemy mieć taką możliwość.

Dobrze jest również tutaj wybrać opcję, która nazywa się AUTOMATYCZNE ODZYSKIWANIE SYSTEMU OD ZERA.

Musimy teraz określić kiedy chcemy wykonywać kopię bezpieczeństwa. Najlepiej jest to zrobić w momencie kiedy nasi pracownicy idą już do domu i zapisali całą swoją pracę. Windows również umożliwia robienie kilku kopii zapasowych dziennie. 

Teraz musimy określić gdzie chcemy, aby nasza kopia zapasowa się wykonała. Jeżeli jest to nasz wirtualny dysk i jest zamontowany to wystarczy, że klikniemy przycisk DODAJ i wybierzemy z listy nasz dysk. Po dodaniu system nam podpowie ile jest wolnej pojemności i wolnego miejsca.

Na koniec wystarczy, że sprawdzimy czy wszystko co zaznaczyliśmy się zgadza. Jeżeli tak, nie pozostaje nam nic innego jak kliknięcie ZAKOŃCZ.

Warto regularnie zaglądać, aby sprawdzić czy kopie zapasowe poprawnie się wykonują. Czasami może się zdarzyć, że nasz serwer albo urządzenie sieciowe, do którego wszystko jest podłączone uległo awarii. Jeżeli kopia zapasowa się nie wykona, będzie to zaznaczone czerwonym kółeczkiem z krzyżykiem w środku.

Uszkodzony Dysk

Jeżeli dojdzie do awarii naszego dysku w naszym serwerze plików to warto go niezwłocznie wymienić. Jeżeli użyliśmy RAID-Z to wyciągnięcie dysku nie doprowadzi do braku dostępu do naszych danych. Warto jednak być na to przygotowanym i wymienić dysk od razu. 

Kiedy włożymy nowy dysk wystarczy, że wejdziemy do POOL STATUS możemy to szybko zrobić klikając w ikonę opcji. Następnie na brakującym dysku klikamy w OPCJE i wybieramy REPLACE.

Teraz nasz TrueNAS odbuduje dysk. W zależności od tego jakie to są dyski i ile danych aktualnie przechowujemy zrobi on to od kilku minut do nawet kilku godzin.

Podsumowując

Tak skonfigurowany wstępnie system oraz serwer plików zapewnia nam już podstawowe bezpieczeństwo. Warto o tym pamiętać i robić kopie bezpieczeństwa, ponieważ nie znamy ani dnia, ani godziny kiedy będzie nam to potrzebne. Z doświadczenia jednak wiem, że prędzej czy później przyjdzie taki moment, w którym trzeba będzie sięgnąć do kopii zapasowych.

Pamiętajmy również, aby od czasu do czasu przećwiczyć odzyskiwanie danych. Warto sprawdzić czy kopie zapasowe, które się wykonują działają poprawnie. Kilka razy w roku warto przećwiczyć odzyskiwanie danych. Nic nas to nie kosztuje, a może być to cenna wiedza.

Najgorsza kopia zapasowa będzie lepsza niż jej całkowity brak!